در فروش تعهدی اگر روند بازار برخلاف تحلیل کاربر حرکت کند و قیمت افزایش یابد، تعهد خرید می بایست با وجه حاصل از فروش به اضافه مبلغی از وجه تضمین انجام شود. اگر افزایش قیمت به حدی باشد که میزان وجه تضمین با ضرر موقعیت برابر شود، موقعیت فروش اصطلاحا لیکویید می‌شود و رمزارز موردتعهد به‌صورت خودکار از محل وجه حاصل از فروش و وجه تضمین خریداری شده و موقعیت فروش بسته می‌شود.
لیکویید شدن از لحاظ عددی زمانی رخ می‌دهد که نسبت تعهد به ۱ رسیده باشد؛ اما برای پوشش ریسک‌های تغییرات شدید قیمت، زمانی که نسبت تعهد به ۱.۱ برسد، عملیات لیکویید شدن به‌صورت خودکار در نوبیتکس انجام خواهد شد و مقداری از وجه تضمین که باقی مانده است به کیف پول فروش تعهدی کاربر بازگردانده می‌شود. نسبت تعهد را می‌توان مهم‌ترین مفهوم در فروش اعتباری در نظر گرفت. نسبت تعهد از تقسیم «دارایی کلی» بر «ارزش لحظه‌ای دارایی‌های مورد تعهد برای خرید» به دست می‌آید.
برای درک بهتر مفهوم نسبت تعهد، مثالی را در نظر می‌گیریم. فرض کنید می‌خواهید یک معامله فروش تعهدی در بازار بیت کوین/تتر انجام دهید. اگر قیمت بیت‌کوین ۲۰ هزار دلار و وجه تضمین شما ۱۰۰۰ تتر باشد، بعد از کسر کارمزد فروش تقریبا معادل ۹۹۹ دلار بیت‌کوین (۰.۰۵ بیت‌کوین) در اختیارتان قرار می‌گیرد. در نتیجه، مقدار دارایی کلی شما ۱,۹۹۹ دلار خواهد بود. طبق تعریف، نسبت تعهد شما از تقسیم دارایی کلی (۱,۹۹۹) بر دارایی مورد تعهد (۱۰۰۰) به دست می‌آید. در لحظه‌ی شروع موقعیت، نسبت تعهد برابر با ۱۹۹۹۱۰۰۰=۱.۹۹۹ خواهد بود. همیشه به خاطر داشته باشید که نسبت تعهد در نقطه‌ی شروع موقعیت، اندکی از عدد ۲ کمتر است.
با گذشت زمان و تغییر قیمت بیت‌کوین، نسبت تعهد متناسب با آن کم و زیاد خواهد شد. حال دو حالت را بررسی می‌کنیم:
حالت اول – قیمت بیت‌کوین کاهش می‌یابد و مثلا به ۱۲ هزار دلار می‌رسد
شما در ابتدا متعهد شده‌اید که ۰.۰۵ بیت‌کوین را به استخر بازگردانید. با توجه به قیمت فعلی بیت‌کوین، می‌توانید با مقدار تقریبی ۶۰۰ تتر تعهد خود را جبران کنید. در نتیجه نسبت تعهد در این حالت به عدد ۱۹۹۹۶۰۰=۳.۳۳۲ خواهد رسید. این عدد از نسبت تعهد اولیه (۱.۹۹۹) بزرگتر است. بنابراین به عنوان یک قاعده‌ی کلی می‌توانید همیشه در نظر داشته باشید که هرگاه نسبت تعهد از عدد اولیه (که تقریبا نزدیک به ۲ بود) بزرگتر شد، شما در حالت سوددهی هستید به شرطی که به صورت دستی اقدام به افزایش وجه تضمین برای افزایش نسبت تعهد نکرده باشید.
حالت دوم – قیمت بیت‌کوین افزایش می‌یابد و مثلا به ۳۰ هزار دلار می‌رسد
شما در ابتدا متعهد شده‌اید که که ۰.۰۵ بیت کوین را مجدداً خریداری کنید. با توجه به قیمت فعلی بیت‌کوین می‌توانید با مقدار تقریبی ۱۵۰۰ تتر تعهد خود را جبران کنید. در نتیجه نسبت تعهد در این حالت به عدد ۱۹۹۹۱۵۰۰=۱.۳۳۳ خواهد رسید. این عدد از نسبت تعهد اولیه (۱.۹۹۹) کمتر است. بنابراین به عنوان یک قاعده‌ی کلی می‌توانید همیشه در نظر داشته باشید که هرگاه نسبت تعهد از عدد اولیه (که تقریبا نزدیک به ۲ بود) کوچکتر شد، معامله‌ی شما در حالت ضرردهی است و هرچه این عدد به ۱ نزدیک‌تر شود، ضرر نهایی معامله بیشتر خواهد شد.
اگر مقدار نسبت تعهد به ۱.۱ برسد، خرید دارایی مورد تعهد به‌صورت خودکار از محل وجه تضمین انجام شده و معامله می‌شود که اصطلاحا به این فرآیند لیکویید شدن می‌گویند.
(برای ساده‌سازی محاسبات، کارمزد بازخرید تعهد، کارمزد تمدید و سهم استخر دارایی وکالت‌دهنده‌ها از سود روزانه در نظر گرفته نشده است.)
چگونه از لیکویید شدن جلوگیری کنیم؟
اگر روند بازار برخلاف تحلیل کاربر باشد و موقعیت فروش به سمت لیکویید شدن حرکت کند، کاربر می‌تواند با انجام راهکارهای زیر ریسک لیکوئید شدن خود را کاهش دهد:
- مقداری از موجودی آزاد کیف‌پول فروش تعهدی را به آن موقعیت اختصاص داده و وجه تضمین موقعیت را بیشتر کرد. امکان افزایش وجه تضمین از طریق بخش «موقعیت‌ها» و دکمه «ویرایش وجه تضمین» در دسترس است.-
- برای جلوگیری از ضرر بیشتر همه آن را در قیمت فعلی ببندد.
- بخشی از تعهد خرید را را با ضرر ببندد تا باقیمانده دارایی به بخش کمتری معطوف شود و قیمت لیکویید شدن افزایش یابد.
دقت کنید اضافه کردن وجه تضمین همواره راهکار مناسبی تلقی نمی شود چرا که در صورت تداوم روند صعودی مبالغ اضافه وجه تضمین نیز تحت ریسک قرار خواهد گرفت. بنابراین نگه داشتن حدضرر و خروج به موقع از یک موقعیت اشتباه، نکته بسیار مهمی است.
هشدار لیکویید شدن
قبل از اینکه زیان موقعیت فروش به آستانه لیکویید شدن یا نسبت تعهد ۱.۱ برسد، نوبیتکس یک ایمیل هشدار برای کاربر ارسال می‌کند تا او را از احتمال لیکویید شدن موقعیت آگاه کند. این هشدار زمانی ارسال می‌شود که نسبت تعهد به عدد ۱.۲ برسد. کاربر می‌تواند قبل از لیکویید شدن تمام و یا قسمتی از معامله را با زیان ببندد یا با افزودن وجه تضمین، از خطر لیکویید شدن جلوگیری کند. امکان افزایش (و کاهش) وجه تضمین از طریق منوی «ویرایش وجه تضمین» در بخش «موقعیت‌ها» در دسترس است.
عدم رسیدن ایمیل هشدار، مسئولیتی در قبال لیکویید شدن موقعیت فروش کاربر متوجه نوبیتکس نکرده و مسئولیت کامل رصد موقعیت فروشِ باز به عهده خود کاربر است.